|
Kerkorgel veertig jaar in de Gereformeerde kerk Bouwstraat.
Kerkorgel veertig jaar in de Gereformeerde kerk Bouwstraat.
Kerkorgel veertig jaar in de Gereformeerde kerk Bouwstraat. 10 oktober 1980 is het kerkorgel van dit kerkgebouw in gebruik genomen. In de dienst van zondag 11 oktober is daar op een gepaste wijze aandacht aan geschonken. Nadat het bestaande orgel begin 70-jaren ernstige gebreken vertoonde ging de kerkenraad in maart 1975 over tot de benoeming van een orgelcommissie die op 1mei van dat jaar hun eerste vergadering hielden. De commissie telde acht personen met o.a. twee organisten, twee commissieleden die zelf voorheen in dienst waren bij een orgelbouwer. Om belangenverstrengeling te voorkomen achtte de kerkenraad het verstandig om een voorzitter te benoemen die daarin geheel onafhankelijk leiding moest geven waarbij kennis van orgelbouw niet noodzakelijk was. Aanvankelijk stond men voor de keuze ; gaan we het bestaande orgel opnieuw restaureren of moet er een geheel nieuw instrument komen. De orgelcommissie samen met de toenmalige Commissie van Beheer volgden hier het advies van de landelijke Organisten vereniging en vonden het niet verantwoord om het oude orgel te restaureren omdat dit z.g. electro-pneumatische orgelsysteem te vaak een onderhoudsbeurt moet ondergaan hetgeen steeds tot hoge kosten leidde. De kerkenraad gaf eerst nog de voorkeur aan een restauratie van het bestaande orgel maar ging toch mee in het voorstel voor de aanschaf van een nieuw instrument maar dan nu het systeem van een mechanisch kerkorgel met veel minder onderhoud. Een financiéle actie in de gemeente. Met volledige inzet van een aantal vrijwilligers uit de gemeente leverde dit een prachtig resultaat van 135.000 gulden, aangevuld met een beginkapitaal van 40,000 gulden van de Commissie van Beheer. Verder allerlei giften, rente , opbrengst van verkoop orgelpijpen oude orgel in april 1980, zodat men overgaan tot de aanbesteding voor een nieuw orgel. Keuze orgelbouwer. Nadat de orgelcommissie een aantal orgels van enkele orgelbouwers had beluisterd en beoordeeld kwam men eenparig tot de keuze van de orgelbouwer W. van den Berg te Deest bij Nijmegen .(eerder firma v/d Berg en Wendt) .In 1968 restaureerde deze bouwer reeds het orgel van de Hervormde kerk in Ommen en was ook de maker van het eerste orgel in de Gereformeerde kerk Vrijgemaakt, Trompstraat in Ommen. Ons nieuwe orgel is gebouwd uit twee delen ,een hoofdwerk waarop de speeltafel met twee klavieren en pedaal. Dan de orgelbank voor de organist met achter zijn rug het zogenaamde rugpositief of het kleine orgel . Het gehele instrument kwam nu vóór de toog te staan in een geheel eikenhouten kas. Dit komt de klank ten goede. Het oude orgel was binnen de toog geplaatst maar dan in een open opstelling. Dit orgel bevatte 21 stemmen of registers evenals het nieuwe orgel. Vanden Berg liet zich voor de klank van zijn kerkorgels inspireren door de vermaarde Duitse orgelbouwer Silbermann. Orgels met een heldere wat lichte klankkleur , vooral bestemd voor de begeleiding van de gemeentezang. Ook ons orgel heeft hiervoor model gestaan. Van den Berg heeft het hele orgel vrijwel zelf gebouwd, ook de rijke profileringen op de eiken kas. De omvangrijke intonatie van de 1100 pijpen voor de juiste klankweergave deed hij samen met Henk Timmerman uit Ommen. Een kerkorgel rijk aan heldere toonklanken waardoor die bij een juist gekozen registratie door de organist bij het spelen, een goede ondersteuning en begeleiding laat horen tijdens de gemeentezang maar ook o.a. bij zanguitvoeringen zoals De Lofstem etc Onderhoud nu bij andere orgelbouwer. Nadat de heer W. van den Berg met pensioen ging werd het onderhoud besteed bij de bekende orgelbouwer fa. Reil in Heerde, bekend door zijn vele kerkorgels in binnen- en buitenland die toen een herintonatie heeft uitgevoerd waardoor de klank een wat bredere en volle klankkleur verkreeg. Ook werd er toen een geheel nieuw LOFWERK aangebracht, een eikenhouten versiering op het orgelfront boven de orgelpijpen. Heel kunstig houtsnijwerk uitgevoerd door wijlen Gerrit Horsman , Ommeresstraat, naar een ontwerp van de fa. Reil. Overigens was er zowel bij het demonteren van het oude en tijdens de opbouw van het nieuwe orgel, steeds de inzet van een groep trouwe helpers bij allerlei voorkomende werkzaamheden. In gebruikname - Van den Berg- orgel Op 10 oktober 1980 is het in gebruik genomen in een feestelijk bijeenkomst. Nadat het orgel door de voorzitter van de orgelcommissie was overgedragen aan de voorzitter van de kerkenraad zong de gemeente onder begeleiding van de organist Rens de Boer het lied ’’DAT ONS LOFLIED VROLIJK RIJZE’’. Hierna volgde een luisterrijk concert van de concertorganist PIET GROENENDIJK. Veertig jaar lang een klankrijk instrument ten dienste van de Lofprijzing . Na al die jaren blijkt het nog steeds aan de verwachtingen te voldoen zowel de vakkundige techniek alsook de klank van dit orgel. En het verdient ook onze waardering en dankbaarheid voor zoveel jaren fijn orgelspel en begeleiding bij het zingen in kerkdiensten en andere samenkomsten. In het bijzonder voor de muzikale prestaties van al die organisten in al die jaren van trouwe dienstbaarheid. Zingen hoort van eeuwen her thuis in de erediensten. Daarbij heeft de organist een dienende taak naar de gemeente. Zijn spel mag bijdragen aan het hart van de erediensten. Door de eeuwen was het kerkorgel belangrijk in de muzikale begeleiding en ook allerlei orgelconcerten. ’’Muziek in de eredienst geeft vleugels aan het Woord’’ was een gezegde van de bekende organist Willem Hendrik Zwart . Het is indrukwekkend als men bedenkt hoeveel generaties steeds orgelspel beluisterden en men daardoor weer bij lief en leed bemoediging vond. Een orgelbespeling van eigen organisten. Vier maanden na de ingebruikname was er een orgelbespeling voor de gemeenteleden met onze eigen organisten op het nieuwe orgel . Zij speelden vooral wat meer bekende orgelwerken. De jongste van hen was de toen 16-jarige (de Benjamin ) Martin Olsman. Een jaar daarvoor was hij begonnen als organist in Witharen en vanaf zondag 18 januari in Ommen. Jarenlang genoten we van zijn spel op zondag maar ook met name bij rouw afscheidsdiensten. Luisterrijke kerkorgels in Ommen. Ook in de overige kerken van Ommen staan goede en klankrijke kerkorgels. Het zo bekende eeuwenoude Scheuer-orgel (bijna twee honderd jaar,( 1821) in de Hervormde kerk waarop niet alleen bij kerkdiensten wordt gespeeld , maar waar ook al vele jaren concerten zijn te horen . Ook dit orgel is in onderhoud bij de fa. Reil. die het in 1997 opnieuw intoneerde. En dan het prachtige nieuwe ambachtelijke Bernhardt Edkes-orgel in Het Baken aan de Trompstraat van de Geref.kerk Vrijgemaakt. Daar worden ook wel concerten gehouden. Eveneens is er een goed historisch kerkorgel in het R.K.Kergebouw aan de Nering Bógelstraat. Het Adema-orgel uit 1874 van de toen vermaarde orgelbouwer P. Adema uit Amsterdam. Eerst nog in het voormalig kerkgebouw uit 1862. Kortom er staan in onze stad vier degelijke luisterrijke kerkorgels . In deze tijden van goede en fijne kerkelijke samenwerking mag dat wel worden genoemd en gewaardeerd. Daarover spreekt een gedicht van de bekende dichteres Nel Benschop : ‘’Hoor ’t orgel speelt ‘’.. Hoor ’t orgel speelt—en een fontein van klanken sproeit overal zijn gouden druppels in het rond muziek hecht zich aan koop’ren kronen, banken en dringt in ’t hart van mensen waar ze antwoord vond Eén groot orkest van vele orgelpijpen alsof er eng’len spelen op hobo en fluit, alsof viool, cymbaal en harp elkaar begrijpen, en ieder zingt met eigen stem zijn blijdschap uit, een stem, die alle talen van het hart kan spreken, een melodie, die hemelhoog en aarde diep de hardste muren om het mensenhart kan breken : hoor ’t orgel speelt-een antwoord op Gods stem die riep. 10 oktober – 2020. Dieks Horsman. . | ||
| terug | ||